مرگ هفت را باور کنیم؛ این برند مرده! - اسلیم فا

نمای کلی

برنامه سینماگرام از پنجشنبه 12 مهر ساعت 23 با اجرای شاهرخ دولکو، فرزاد موتمن، دکتر امیرحسین ندایی و مصطفی امامی روی آنتن شبکه چهار می رود: این خبری است که روزهای گذشته رسانه ای شد و آن طور که در توضیح مسئولیتش آمده کوشش دارد با پرهیز از حواشی و بعلاوه توجه به سینما و کوشش برای رضایتمندی عموم مردم از سینما، فضایی متفاوت را در این زمینه احیا کند امیدواریم سینماگرام پیروز باشد. این خبر بهانه ای شد تا برنامه های مهم سینمایی سیما در چند سال اخیر را مرور کنیم تا مشخص شود آیا در تلویزیون این دست برنامه سازی جایگاهی دارد؟ آیا همانطور که برنامه های ورزشی برای مسئولان سیما حائز اهمیت هستند، سینما نیز از اعتبار برخوردار است؟ روی چه اساس در یک دوره شاهد سه برنامه سینمایی هستیم و در زمانی طولانی، آنتن از چنین برنامه هایی خالی است؟ به طور اخص باید از هفت هم گفت: برنامه ای بیش از دیگران توی چشم است و ظاهرا دوره اش تمام شده.

هفت فصلی شده؟

وقتی نام برنامه سینمایی می آید نام هفت پشت آن قرار می گیرد: برنامه ای که توانست تحولی در برنامه سازی سینمایی در تلویزیون به وجود آورد و توجه بسیاری از مخاطبان را جلب کند. کرکره این برنامه بعد از سه دوره پخش پایین کشیده شده و فرجام سری تازهاش معلوم نیست. حتما می دانید که در زمان برگزاری جشنواره فجر روی آنتن شبکه سه بود، اما با انتها جشنواره عمر آن هم به انتها رسید و رضا رشیدپور رسما انصراف خود را اعلام نمود. اسفند 95 سری سوم هفت تمام شد و مدتی بعد بهروز افخمی در مصاحبه گفت: دیگر مجری برنامه نخواهد بود. یک سال و نیم گذشته و همچنان سرنوشت ادامه هفت مشخص نشده. گویا برای مسئولان تلویزیون چنین برنامه ای صرفا کارکرد جشنواره ای خواهد داشت. آیا هفت به شکل فصلی روی آنتن می رود؟ در آخرین مصاحبه ای که مرتضی میرباقری، معاون سیما انجام داد تصمیم درباره این برنامه به شبکه سه واگذار شده بود. با این حال هیچ خبر رسمی از آن به بیرون درز نکرده و البته طبق پیگیری ها همچنان بلاتکلیف است.

شبکه سه هفت را می خواهد؟

بیایید ماجرا را از زاویه دیگری ببینیم: شبکه سه هفت را می خواهد؟ ارجاع این پرسش صرفا به بلاتکلیفی برنامه برنمی شود. مسئله مهم تر را باید در برنامه هایی دید که در فاصله ای کوتاه روی آنتن شبکه سه رفته اند. با آمدن علی فروغی، برنامه سازی در شبکه سه سرعت گرفت و شاهد مواردی مثل کیوسک، ایرانیوم، دخترانه، فوتبالیسم و ... بوده ایم. این یعنی شبکه سه و گروه اجتماعی آن برای فراوری خست به خرج نمی دهد و معطل نمی ماند (فارغ از کیفیت). در این شرایط بدیهی ترین سوالی که شکل می گیرد این است: آیا واقعا دل مسئولان شبکه سه با هفت است؟ مگر معاون سیما رسما نگفته امور این برنامه به شبکه محول شده؟ سال پیش هفت با چالشی به نام مجری روبرو بود و نام هرکس رسانه ای می شد واکنش منفی معاون سیما را به همراه داشت. حالا که دست مدیر شبکه سه و مدیر گروه اجتماعی آن باز است چرا برای هفت اتفاقی رقم نمی خورد؟ نکند مسئولان این شبکه حوضله حاشیه هایی را که برنامه درست می نماید ندارند.

سینما دو کو؟

سال پیش در آستانه جشنواره فیلم فجر گزارشی نوشتیم که چرا تلویزیون در فراوری ویژه برنامه های سینمایی دچار افراط شده. شبکه سه هفت را روی آنتن داشت. شبکه دو سینما دو و شبکه شما شب های شفاهی. شهر فرنگ و برنامه شبکه چهار هم روی آنتن بود. بعد از جشنواره، اما کرکره برنامه ها یکی یکی پایین کشیده شد. درباره هفت همان ابتدا به طور رسمی اعلام شد رضا رشیدپور به شکل موقت آن را اجرا می نماید و بعد از جشنواره مجری دائمی اش اعلام می شود که نشد. سینما دو، اما طبق اعلام رسمی قرار بود تداوم یابد، ولی پیش از نوروز به انتها رسید و همچنان خبری از آن نیست. سینما دو در ایام جشنواره با هفت قرابت داشت، اما در دیگر برنامه ها دنبال مدلی متفاوت می گشت و اساس خود را بر پرونده های روز گذاشته بود. فارغ از کیفیت سینما دو این برنامه جای خالی هفت را به نوعی پر می کرد. با این حال، با حذف هفت برنامه سینما دو هم حذف شد و حالا بیش از شش ماه است که شبکه دو برنامه سینمایی ندارد.

شب های شفاهی چه شد؟

سال پیش در چنین روز هایی تلویزیون یک برنامه تازه سینمایی رو کرد: شب های شفاهی. این برنامه با اجرای محمد گبرلو از شبکه شما پخش می شد و تمرکز آن بر تحلیل مسائل روز سینما راسخ بود. ابتدا اعلام شد شب های شفاهی به همه حوزه های فرهنگ و هنر با محور دغدغه های استانی می پردازد که عملا سهم سینما پررنگ تر بود. حتی در نقد برنامه نوشتیم که شب های شفاهی مدل دیگری از هفت است. بااین حال برنامه در میانه راه متوقف شد و حتی فرصت خداحافظی محمود گبرلو نرسید. چندی پیش اعلام شد برنامه با تهیه کننده تازه به کنداکتور باز خواهد گشت که همچنان بازنگشته. معتقد نیستیم که شب های شفاهی با همان الگو ادامه یابد. اشاره این نوشته به عدم مدیریت یکپارچه در تلویزیون است که به یک باره چند برنامه با ماموریت مشابه روی آنتن می روند و به طور همزمان متوقف می شوند. حتما رویکرد شب های شفاهی باید برجسته کردن مسائل فرهنگی و هنری مراکز استان ها باشد، اما در غیبت برنامه های سینمایی می توانست خلا را پر کند.

چالش تلویزیون و سینما

در سال 97 سهم سینما از تلویزیون محدود به سینما آی فیلم، شهر فرنگ و چند ویژه برنامه بود. برنامه کیوسک هم که مدتی است روی آنتن شبکه سه می رود، تمرکز را از سینما برداشته و شامل هنر های دیگر هم می شود. تازه مدل متفاوتی از هفت را پیش گرفته... از آن سو ریل گذاری سینما آی فیلم معرفی صرف فیلم هاست و شهر فرنگ در مجالی کوتاه و به شکل مصاحبه مباحث سینما را پیگیری می نماید. آنچه عیان است اینکه یک برنامه جدی و پرملات سینمایی در تلویزیون جا ندارد و در نیمی از سالی که پشت سر گذاشتیم سهم سینما کمرنگ بوده. سینماگرام می تواند برنامه هایی از جنس هفت، سینما دو و شب های شفاهی را نمایندگی کند؟ این وسط یک نگاه بدبینانه هم وجود دارد و اینکه تلویزیون در پی عافیت طلبی است و نمی خواهد وارد حاشیه شود. مرور حواشی پرشمار هفت و نیز گلایه ابراهیم حاتمی کیا این فرضیه را قوت می بخشد... شاید هم به زودی شاهد چند برنامه سینمایی باشیم: مثل سال گذشته.

پ