بالا بلندتر از هر بلندبالایی ، در پی ردپای تنها بادبادک فروشی شهر - اسلیم فا

خبرنگاران-مرضیه موسوی: تا همین یک دهه پیش یا شاید کمی بیشتر، بادبادک ها ساختنی بودند نه فروختنی. حالا اما بادبادک ها سوغات فرنگ شده اند و باید آنها را از مغازه خرید. یادش بخیر تابستان که از راه می رسید بادبادک ها خطی رنگی روی آسمان یک دست آبی می انداختند. فوت و فن درست کردن بادبادک هم میراثی بود که در هر خانواده ای از پدر و مادر به بچه ها می رسید. بادبادک هرچه دنباله اش بلندتر و هرچه رنگارنگ ترمی شد، دل صاحب آن و بچه های محله را بیشتر می برد.

بچه های این دوره و زمانه اگرچه میانه چندانی با ساختن بادبادک ندارند اما هنوز این شانس را دارند که شادی های کوچک و بزرگ رنگی را به آسمان بفرستند. بادبادک هایی که دیگر کاغذی نیستند و سوغات فرنگ شده اند. مشتری های ثابت این بادبادک فروشی هم بچه های دیروز و مردان پا به سن گذاشته امروزند؛ کسانی که هنوز مزه هوا کردن بادبادک های کاغذی زیر زبانشان مانده است.

قصه های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

بادبادک فروشی چهارفصل

هیاهوی خیابان 15 خرداد بازیگوشی بادبادک های پاساژ حافظ را در خود گم می نماید. با این حال اگر رهگذری حواسش را کمی جمع کند، بادبادک های سفید و رنگی آویزان از سردر پاساژ حافظ را می بیند که او را به مرکز خرید بادبادک در طبقه دوم این پاساژ دعوت می نماید. قاسم امیرزادگان صاحب همه بادبادک هایی است که از چین تا تهران راه درازی طی نموده اند تا در دل آسمان مرکز خوش بنشینند.

او میان انبوهی از بادبادک و نخ و قرقره نشسته و در گفت وگو با ما یاد 5 سال پیش می نماید: 5 سال پیش شغلم فروش اسباب بازی بود. یک روز با خودم فکر کردم در تمام بازار تهران کسی نیست که فقط و فقط به فروش بادبادک مشغول باشد. همین موضوع بهانه ای شد تا اسباب بازی فروشی را تبدیل به بادبادک فروشی کنم. حالا در تمام تهران تنها مغازه ای که تمام فصول سال فقط و فقط بادبادک می فروشد مغازه من است.

او همه بادبادک فروش های شهر را می شناسد که در کنار پارک ها و تفرجگاه ها مستقر می شوند. به گفته امیرزادگان بچه ها بادبادک فروش ها بیش از هر کس دیگری از شغل پدران خود احساس رضایت می نمایند.

وقتی بادبادک خال آسمان می گردد

همه بادبادک بازهای حرفه ای این مغازه را می شناسند و گهگاهی برای خرید بادبادک و یا ملزومات آن سری به این مغازه می زنند. بادبادک فروشی چهارفصل بازار تهران همه نوع مشتری ای دارد. از بادبادک بازهای حرفه ای تا کسانی که برای نخستین بار این ورزش سرگرمیی را دنبال می نمایند، کودک و بزرگ و پیر و جوان هم ندارد. امیرزادگان می گوید: من مشتری ای دارم که حدود 100 سال سن دارد. بادبادک بازی جدی ترین سرگرمی او است، به جرئت می توانم بگویم که بیش از 100 کایت و بادبادک مختلف در خانه دارد.

تابستان و بهار پر بارترین فصل برای مغازه بادبادک فروشی بازار تهران است. مغازه مدام از مشتری ها پر و خالی می گردد. سعید راد دو، سه سالی است که اوقات فراغتش را به بادبادک بازی می گذراند. او درباره تأثیر بادبادک بازی بر روحیه و فکر خود می گوید: وقتی بادبادک اوج می گیرد و در خال آسمان می نشیند همه فکر و فکر بادبادک باز صرف تمرکز بر روی حفظ تعادل بادبادک می گردد. در آن لحظات هیچ دغدغه و نگرانی ای در فکر جایی ندارد و انسان احساس سبکی می نماید.

آسمان خالی نیست؛ بادبادک ها می رقصند

بادبادک بازی ورزش و سرگرمی گران قیمتی نیست؛ با هر میزان بودجه ای می توانید بادبادک مناسبی تهیه کنید. یکی از مهم ترین عوامل معین قیمت یک بادبادک، ابعاد آن است. قیمت بادبادک های کوچک از 5 هزار تومان آغاز می گردد و بسته به میزان و جنس پارچه آن، تا 100 هزار، 800 هزار و یک میلیون تومان فرق دارد. بادبادک هایی که روی آنها لامپ های کوچکی نصب شده قیمت بیشتری دارند که گاهی تا 2 میلیون تومان باید برای خرید آن هزینه کرد! برای هوا کردن بادبادک به ملزومات دیگری هم احتیاج است از جمله نخ و قرقره. نخ های ساده 300 متری را می توان با 10 هزار تومان تهیه کرد. نخ های یک هزار و 500 متری از جنس ضد گلوله، تا 200 هزار تومان قیمت دارند. برای خرید قرقره هم می توانید از 10 تا 500 هزار تومان هزینه کنید. میزان قرقره مورد احتیاج را جنس و میزان بادبادک و میزان نخی که برای آن تهیه می کنید معین می نماید. قرقره های استیل با ظاهری لوکس، گران ترین نوع قرقره ها هستند.

بادبادک بازی؛ همه جا، همه وقت

منطقه 12 بافت متراکمی دارد و ساختمان ها روی هم سوار شده اند. کمتر فضای باز و آزادی می توان در این منطقه پیدا کرد. شاید پارک شهر، بزرگ ترین بوستان منطقه، مناسب ترین فضا در هسته مرکزی شهر برای بادبادک بازی باشد. با این حال بوستان هایی مثل پردیسان، پارک پرواز، آب و آتش، پارک پلیس، محوطه برج میلاد و فضاهایی از این دست، پاتوق های شناخته شده بادبادک بازهای شهر است. بد نیست به هوای بادبادک بازی هم که شده گهگاه از محدوده منطقه بیرون بزنید و هوایی تازه کنید.

بادبادک بازی روز و ماه نمی شناسد؛ هر نسیمی که بتواند پرچم های به اهتزاز درآمده در شهر را تکان بدهد، شرایط مناسبی را برای بادبادک بازی فراهم می نماید. قاسم امیرزادگان می گوید: مردم تصور می نمایند تنها فصل مناسب برای بادبادک بازی تابستان است. در حالی که در پاییز و زمستان هم شرایط مناسبی برای بادبادک بازی مهیا است. این فصل ها بادبادک های مخصوص به خود را دارند. لذت بادبادک بازی در زمستان، وقتی که دانه های ریز برف به زمین می ریزند قابل وصف نیست.

تیم های غیررسمی بادبادک بازی

بادبادک بازی در ایران به عنوان ورزشی بومی شناخته شده است، با این حال توجه چندانی به آن نمی گردد. نه تنها در تهران، بلکه در سراسر ایران هیچ تیم رسمی ای برای بادبادک بازی تشکیل نشده و علاقه مندان به این ورزش سرگرمیی، خودشان به صورت فردی این علاقه مندی را دنبال می نمایند. امیرزادگان وقتی هوا خوب باشد و شرایط برای بادبادک بازی مهیا، با دوستانش قرار و مدار یک بادبادک بازی دسته جمعی را می گذارند؛ دوستانی که اغلب از مشتری های چندین و چند ساله او هستند و یا بادبادک فروش های دستفروش. آنها در تیم های چند نفره کنار هم قرار می گیرند و بادبادک خود را به اوج می برند. گاهی رقابت بر سر به زمین انداختن بادبادک های دیگر است و گاهی اوج گرفتن هر بادبادک. امیرزادگان از بادبادک های چند ده متری ای می گوید که برای هوا کردن آنها گاهی به بیش از 10 بادبادکباز احتیاج است. او بادبادک بازی را ورزشی مفرح می داند که می تواند تأثیر زیادی بر روحیه کار گروهی داشته باشد.

شادی های لوزی شکل کاغذی

تابستان که از راه می رسید بساط بادبادک درست کردن هم به پا می شد؛ کاغذ و قیچی و سریش، بال هایی رویایی برای بچه ها می ساخت و آنها را پا به پای بادبادک ها به آسمان می فرستاد. شاید کمی عجیب به نظر برسد اما بادبادک بیش از 3 هزار سال است اختراع شده است. قدیمی ترین بادبادک ها در آسیای جنوب شرقی به دنیا آمدند. با اینکه زمان و مکان دقیق آن معین نیست اما تاریخ دانان و پژوهشگران نخستین بادبادک ها را متعلق به چینی ها می دانند.

بادبادک ها در دوره های مختلف در کشاورزی، فعالیت های نظامی، مذهب، و حتی پیشرفت علومی مثل هواشناسی یاری حال مردم بودند و آن طور که پیداست بیش از آنکه وسیله ای برای سرگرمی بچه ها باشند، ابزاری جدی برای رفع کردن احتیاجهای روزمره بودند. مارکوپولو نخستین کسی بود که وصف بادبادک را از آسیا به به گوش اروپاییان رساند و پای بادبادک را به آسمان این قاره باز کرد.

گرچه خاستگاه بادبادک ایران نبود اما بادبادک بازی یکی از بازی ها و سرگرمی های بومی مردم ایران است و بادبادک های سنتی ایرانی، لوزی شکل با دنباله های رنگی و بلند، برای همه ایرانی ها ظاهری آشنا دارد.

----

*منتشر شده در خبرنگاران محله منطقه 12 در تاریخ 1393/05/04