کارآفرینی سوچن با سوزن زنان بلوچ - اسلیم فا

در فضایی به شدت رقابتی که بیشتر شرکت ها به دنبال کنارزدن رقبا و رسیدن به سود اقتصادی بیشتر هستند، شرکت هایی مانند توسعه هنر و فناوری مکران اکسون که با داشتن دغدغه خدمت رسانی و کارآفرینی در مناطق محروم کشور مشغول فعالیت هستند، بیشتر جلب توجه می کنند. دستیابی به درآمد اقتصادی همراه با اهداف اجتماعی، راهی است که این شرکت تا به حال طی کرده و خوشبختانه در راستای رسیدن به اهدافش پیروز بوده است.

مینا شیرانی، مدیرعامل شرکت توسعه هنر و فناوری مکران اکسون، در سال 1396 برند تجاری- اجتماعی سوچن را با هدف مدرن سازی هنرهای بومی و محلی ایران در استان سیستان و بلوچستان بنیان گذاری کرده است. او و همکارانش تا به امروز پیروز شده اند با تحت پوشش قراردادن پنج روستای این منطقه، برای 250 نفر از زنان روستایی بلوچ، شغل ایجاد کنند.

بلوچی دوزی مرواریدی که در صدف مانده بود

شیرانی داستان شکل گیری کسب وکارش را این گونه شروع می کند: زمانی که با هنر سوزن دوزی مردم سیستان و بلوچستان آشنا شدم، این دغدغه را داشتم که این هنر با ارزش به درستی معرفی نشده و ارزش واقعی آن نمایان نشده است. هر چند در دوره ای توجه ویژه ای به سوزن دوزی بلوچ شده بود، اما به مرور زمان در فضای داخل استان محصور و مهجور مانده بود. از طرفی هم علاقه داشتم بتوانم کاری برای زنان منطقه انجام دهم تا شاید قدمی هر چند کوچک برای بهبود معیشت آنها برداشته باشم.

او در ادامه می گوید: همراه با همسرم مدتی روی ایده های مختلف فکر کردیم؛ ایده اول ما راه اندازی فروشگاه اینترنتی برای معرفی و فروش محصولات مرتبط با سوزن دوزی بلوچ یا بلوچی دوزی بود. وقتی کار را شروع کردیم بعد از مدتی به این نتیجه رسیدیم که محصولات موجود از لحاظ کیفیت، طراحی، رنگ بندی و همچنین بسته بندی، فاصله زیادی با یک محصول استاندارد و قابل ارائه دارند؛ بنابراین هدف اصلی ما این شد که از طرفی تلاش کنیم نتیجه زحمات زنان هنرمند بلوچ، به عنوان یک اثر هنری با ارزش و با کیفیت عرضه شود و از طرف دیگر نیز مخاطبان نه با نگاه خیریه و کمک، بلکه به دلیل کیفیت و ارزش محصولات آنها را بخرند.

شیرانی درباره جهت دانش بنیان شدن شرکتش می گوید: با ثبت شرکت بلافاصله در پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان که به تازگی هم راه اندازی شده بود، مستقر شدیم. اما نمی خواستیم با عجله وارد بازار شویم. برایمان مهم بود به شکلی متفاوت وارد شویم تا ماندگار باشیم. به همین دلیل حدود یک سال روی طراحی و تیم سازی کار کردیم و در این مدت تمام هزینه ها را خودمان متقبل شدیم. مدتی بعد نام سوچن که در زبان بلوچی به معنای سوزن است را برای برندمان انتخاب کردیم و ماجراجویی ما از اینجا شروع شد.

مدل فعالیت سوچن

مدیرعامل شرکت توسعه هنر و فناوری مکران اکسون درباره نحوه و همچنین زمینه فعالیت شرکت تحت مدیریتش می گوید: درواقع ما روی به روزرسانی و مدرن سازی هنر سوزن دوزی بلوچ کار می کنیم و توانسته ایم آن را با خدمات اجتماعی پیوند دهیم. به همین دلیل یک زنجیره ارزش تعریف کرده ایم که همه مراحل ایده پردازی، طراحی، نمونه زنی، تولید، بسته بندی، تبلیغات، فروش و حتی خدمات اجتماعی را شامل می شود.

خدمات اجتماعی سوچن

مینا شیرانی، خدمات اجتماعی را از اساسی ترین جنبه های کسب وکارش می داند و آن را این چنین توضیح می دهد: ما یک شرکت انتفاعی تأسیس کرده ایم که انتفاعش در خدمت اهداف اجتماعی اش است. در حال حاضر این خدمات اجتماعی که از محل درآمدهای سوچن و همچنین کمک های مردمی تأمین می شوند را به 250 زن روستایی عموما خانه دار ارائه می دهیم. برای مجموعه ما ایجاد درآمد پایدار برای این زنان بسیار مهم است. ما معتقدیم درآمد هر چند کم، باید مستمر و قابل برنامه ریزی باشد. به همین خاطر در سخت ترین شرایط هم تلاش کردیم این درآمد قطع نشود. برای مثال در دوران همه گیری ویروس کرونا و به خصوص ابتدای سال 99 که فروش محصولات به شدت تحت تاثیر قرار گرفته بود، به هیچ وجه چرخه تولید را قطع نکردیم و با وجود فشاری که به مجموعه وارد شد، کار را بدون تعطیلی ادامه دادیم.

وی درباره نحوه پرداخت دستمزد سوزن دوزها می گوید: هنرمندان سوزن دوز ما اصلا درگیر فرآیند فروش نخواهند بود و بلافاصله بعد از تحویل کار، دستمزدشان را دریافت می کنند. اصلا یکی از دلایلی که این مدل کسب وکار را انتخاب کردیم همین است. گروه های زیادی در حوزه توانمندسازی زنان منطقه فعالیت می کنند، اما تا به حال هیچ تجربه پیروزی نداشته ایم. دلیلش هم این است که شرایط فرهنگی و اجتماعی استان سیستان و بلوچستان در نظر گرفته نمی شود. باید واقعیت های موجود را در نظر گرفت. بخشی از این واقعیت در حال حاضر این است که نباید از یک زن بلوچ ساکن روستا یا حاشیه شهر زاهدان، انتظار داشت وارد فرآیند تجاری و فروش بشود.

چشم انداز سوچن

بنیانگذار سوچن در خصوص طرح های آینده و جهت پیش روی سوچن می گوید: ما در بحث صادرات هم فعال هستیم؛ در حال حاضر مشتریانی از نقاط مختلف دنیا داریم که سفارش های آنها را یکشنبه هر هفته ارسال می کنیم. همچنین یک شعبه در لیون فرانسه در مرحله افتتاح داریم که تا خاتمه سال جاری به بهره برداری خواهد رسید. قرار بود این شعبه اسفند سال گذشته افتتاح شود که به دلیل همه گیری ویروس کرونا انجام نشد. درواقع این شعبه هم فروشگاه فیزیکی و هم مرکز توزیع ما در اروپا خواهد بود. اقدام دیگر ما در حوزه صادرات، همکاری با یکی از تاجران ایرانی قدیمی و پیروز صنعت فرش در آلمان است که این همکاری را شروع و اولین محموله را برای آنها ارسال کرده ایم. همچنین با جهت روشنی که پیش روی خودمان می بینیم، امیدواریم بتوانیم در آینده نزدیک تعداد اعضای خانواده مان را افزایش داده و به 500 نفر برسانیم.

فراز سهیلی آزاد - نشان ایرانی 2 / روزنامه خبرنگاران